روبان صورتی یک نماد است که نشان دهنده حمایت از آگاهی سرطان پستان است.

سرطان سینه معمولاً با تشکیل یک تومور کوچک و محدود همراه یا بدون رسوبات کلسیم (میکروکلسیفیکاسیون) شروع می‌ شود و سپس از طریق کانال‌های داخل سینه به غدد لنفاوی یا از طریق جریان خون به سایر اندام‌ها گسترش می‌یابد.

دلیل این سرطان نامشخص است ولی به دلیل نادر بودن این سرطان در مردان ازنظر اتیولوژی مشخص می‌شود که دلیل آن می‌تواند هورمون‌های زنانگی باشد.

مردان هم می‌توانند دچار سرطان سینه شوند اما تنها یک درصد از همه موارد سرطان سینه را تشکیل می‌دهند. در میان زنان، سرطان سینه شایع‌ترین سرطان و دومین علت مرگ‌ ومیر ناشی از سرطان بعد از سرطان ریه است.

اگر هشت زن تا 85 سالگی زندگی کنند، پیش­بینی می­شود که یکی از آن‌ها در طول زندگی خود به سرطان سینه مبتلا شود. دوسوم زنان مبتلا به سرطان سینه بیش از 50 سال دارند و بقیه بیشتر بین 39 تا 49 سال هستند.

خوشبختانه، اگر سرطان سینه در اوایل بیماری تشخیص داده شود، بسیار قابل‌ درمان است. معمولاً قبل از گسترش سرطان، تومورهای موضعی با موفقیت درمان می‌شوند و از هر 10 زن مبتلا به سرطان پستان، 9 مورد، حداقل پنج سال دیگر زندگی می‌کند. بااین‌ وجود، عود مجدد سرطان سینه شایع است.

هنگامی‌ که سرطان شروع به گسترش می‌کند، درمان دشوار می‌شود، گرچه درمان اغلب می‌تواند سال‌ها سرطان را کنترل کند. روش‌های غربالگری بهبودیافته و گزینه‌های درمان نشان می­دهد که حدود 8 زن از 10 زن مبتلابه سرطان سینه حداقل 10 سال پس از تشخیص اولیه زنده خواهند ماند.

علائم سرطان پستان

شایعترین علایم سرطان سینه بروز توده ای جدید است. توده سفت بدون درد با لبه های نامنظم به احتمال بیشتری سرطانی است، اما سرطان سینه می تواند حساس، نرم یا گرد نیز باشد. آنها می توانند دردناک باشند. به همین دلیل مهم است که هر گونه توده جدید یا تغییری در سینه توسط فرد متبحر و مجرب در تشخیص بیماریهای سینه بررسی شود.

سایر علایم احتمالی سرطان سینه عبارتند از:

• تورم تمام یا بخشی از سینه (حتی اگر هیچ توده مجزایی لمس نشود).
• فرورفتگی پوست
• حالتی شبیه پوست پرتغال (پوست ملتهب و منفذ دار)
• درد سینه یا نوک پستان
• تورفتگی نوک سینه
• قرمزی، پوسته ریزی، یا ضخامت نوک سینه یا پوست سینه
• ترشحات از نوک سینه (به غیر از شیر).

گاهی سرطان سینه می تواند به غدد لنفاوی غیر از بازو یا اطراف استخوان ترقوه نیز کشیده شود و موجب توده یا تورم آنجا شود، حتی قبل از اینکه توده اصلی در سینه به حد کافی بزرگ شود که قابل لمس باشد. غدد لنفاوی متورم باید توسط پزشک بررسی شوند.

خطر ابتلا به سرطان سینه در زنان با چندین عامل افزایش می‌یابد که به‌ آسانی قابل‌ تغییر نیستند:

• داشتن اولین عادت ماهانه قبل از 12 سالگی.
• باردارشدن بعد از 30 سالی.
• یائسگی زودرس.
• سابقه سرطان سینه در خانواده.

استفاده از درمان هورمونی برای یائسگی و قرار گرفتن سینه در معرض اشعه بویژه در سن جوانی از دیگر عوامل خطر شناخته‌ شده در بروز سرطان سینه هستند.

افزایش وزن بدن در بزرگسالان با افزایش خطر ابتلا به سرطان سینه بعد از یائسگی ارتباط دارد. همچنین الکل خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش می­دهد. حتی  مصرف کم الکل هم با افزایش خطر مرتبط است.

روش های پیشگیری

بسیاری از مطالعات نشان داده‌اند که فعالیت بدنی متوسط ​​تا شدید، یک رژیم غذایی غنی از سبزیجات، میوه، مرغ، ماهی و محصولات لبنی کم‌چرب خطر ابتلا به سرطان را کاهش می ­دهند؛ اما هنوز ثابت نشده است که آیا سبزیجات، میوه‌ها یا سایر غذاهای خاص می‌توانند خطر ابتلا به سرطان را کاهش دهند. اکثر مطالعات نشان داده‌اند که مصرف چربی کمتر تأثیر زیادی در کاهش خطر ابتلا به سرطان سینه دارد.

بهترین توصیه در مورد رژیم غذایی و فعالیتی که احتمال خطر ابتلا به سرطان سینه را کاهش می‌دهد عبارتست از:

• فعالیت بدنی منظم و آگاهانه داشته باشید.
• با محدود کردن کالری احتمال وزن گرفتن را در طول زندگی خود کاهش دهید و فعالیت بدنی منظم داشته باشید.

غربالگری سرطان سینه

زمانیکه بیماری را زود کشف کنید درمانهای سرطان سینه بهترین عملکرد را دارند. بنابر این مهم است که از یک تست غربالگری درست در زمانی درست استفاده شود. هنگامی‌ که غربالگری و تشخیص سرطان سینه به میان می‌آید، متخصصان و گروه‌های درمانی روی زمانی که زنان باید ماموگرافی­های منظم برای غربالگری سرطان سینه را شروع کنند، توافق ندارند.

• نشان داده‌شده است که زنانی که ماموگرافی­های غربالگری سرطان سینه را انجام می دهند مرگ‌ومیر ناشی از این بیماری را به میزان قابل‌توجهی کاهش می‌دهند.
• اثربخشی هر برنامه غربالگری سرطان سینه بستگی به این دارد که زنان مطابق با توصیه‌های غربالگری و کیفیت آزمایش غربالگری چند وقت به چند وقت غربالگری می‌شوند.

توصیه‌های انجمن سرطان آمریکا برای غربالگری سرطان سینه:

• برخی گروه‌های متخصص توصیه می­کنند که آزمایش سینه از 20 سالگی هر 1 تا 3 سال و از 40 سالگی این آزمایش هرساله انجام شود.
• ماموگرافی غربالگری سالانه از سن 45 سالگی شروع شود البته همه کارشناسان سرطان سینه با این توصیه موافق نیستند. اینکه چه زمانی به ماموگرافی نیاز دارید، تصمیم شخصی بین شما و دکتر شما است.
• زنان در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های خطرناک باید هرسال ماموگرافی را انجام دهند و به‌طورمعمول در سن­های پایین‌تر باید این آزمایش‌ها رو شروع کنند. غربالگری سونوگرافی نیز می‌تواند علاوه بر ماموگرافی انجام شود. اگر خطر ابتلا به سرطان سینه یک زن بیش از 20٪ است ممکن است MRI سینه مورداستفاده قرار گیرد. با دکتر خود در مورد بهترین روش صحبت کنید.

•         معاینه سینه توسط خود فرد برای تشخیص زودهنگام:

برای خانمهای  20 تا 30 ساله، معاینه سینه توسط خود فرد، یک گزینه غربالگری سرطان است. صاحبنظران موافق نیستند که هر خانمی نیاز به انجام این کار داشته باشد، بنابراین با پزشکتان در مورد فواید و مضرات معاینه سینه توسط خود شما صحبت نمایید که آیا اینکار را شروع بکنید یا خیر. اگر تصمیم به انجام این کار گرفتید، از پزشکتان بپرسید که راه صحیح معاینه را به شما نشان دهد و بگوید بدنبال چه چیزی باشید.

برای انجام معاینه سینه توسط خودتان، شما نیاز دارید تا به سینه هایتان بنگرید و آنها را لمس نمایید. در مقابل آینه بایستید و بدنبال فرورفتگی یا تغییر شکل و عدم تقارن باشید. بقیه معاینه معاینه سینه توسط خود فرد، زیر دوش حمام با استفاده از صابون جهت لغزنده نمودن پوست راحتتر انجام میشود. با فشاری ملایم، وجود توده در نزدیک سطح پوست را چک کنید. برای بررسی بافتهای عمیق تر از فشار بیشتری استفاده نمایید. به آرامی تمام نقاط نوک سینه و اطراف آنرا (آرئولا) بین دو انگشت خود فشار دهید. اگر هر گونه ترشحی از نوک سینه تان وجود داشت، بخصوص اگر خونی بود، به پزشکتان مراجعه نمایید.

ممکنست بهتر باشد که یک معاینه سینه توسط خود فرد در روز 3-5 پس از خاتمه دوره عادت ماهیانه انجام شود. تغییرات پیش از پریودی میتواند موجب شود بافت سینه شما در برخی مناطق ضخیم تر احساس شود، اما پس از خاتمه دوره پریودی برطرف میشود.

هر زمانی که یک توده جدید یا غیر معمول در سینه تان پیدا کردید، از پز شکتان بخواهید آنرا چک نماید.  همچنین اگر متوجه تغییر در موقعیت یا شکل نوک سینه شدید به پزشک خود اطلاع دهید. اگر هنوز هم مطمئن نیستید، دکتر می‌تواند شما را در معاینه خودتان همراهی کند. او باید هرساله پستان­های شمارا معاینه کند.

سازمان‌های پزشکی توصیه‌های مختلفی برای بررسیهای سینه دارند. به‌عنوان‌مثال، انجمن سرطان آمریکا می‌گوید که آزمایش‌ها سینه در زنان از سن 20 سالگی اختیاری است. با پزشک خود مشورت کنید تا ایده بهتری ازآنچه برای شما مناسب است، به دست آورید. ممکن است بهتر باشد که معاینه خود را 3 تا 5 روز پس از پایان عادت ماهانه انجام دهید. این به این دلیل است که تغییرات هورمونی قبل از عادت ماهیانه می‌تواند سبب ضخیم شدن موقت پستان­ها شود که بعد از عادت ماهیانه برطرف می­شود.

• ماموگرافی برای تشخیص سرطان سینه:

ماموگرامها (تصاویر ماموگرافی) موثرترین راه کشف سرطان سینه هستند. آنها میتوانند 2 سال پیش از اینکه شما یا پزشکتان بتوانید توده ها را با دست احساس نمایید، آنها را کشف کنند. اما صاحبنظران پزشکی موافقت کلی در مورد دفعات انجام ماموگرافی ندارند. جامعه سرطان امریکا (American Cancer Society) توصیه میکند خانمهای با سن 45-54 سال هر 1 سال و خانمهای با سن بالای 55 سال هر 1-2 سال انجام دهند.

اما خدمات پیشگیری امریکا میگوید خانمهای با سن 50-74 باید هر 2 سال ماموگرافی شوند. این گروه معتقدند تحقیقات کافی برای دانستن اینکه آیا غربالگری پس از 74 سال ایده خوبی است یا نه وجود ندارد. تصمیم گیری درمورد شروع ماموگرافی شخصی است. اگر بالای 40 سالگی هستید، با پزشکتان در مورد اینکه چه موقع باید شروع نمایید صحبت کنید.

• اگر حین معاینه توده ای پیدا کردید، یا پزشک شما در ماموگرافی توده دید، بیاد داشته باشید که اغلب توده ها سرطان نیستند. اما برای پزشک تان هنوز تست کردن این توده اهمیت دارد. تستهای مختلفی وجود دارد که ممکنست وی از آنها استفاده نماید. تستهای تصویربرداری مانند ماموگرافی دیجیتال، ماموگرافی سه بعدی و سونو گرافی میتوانند برای بررسی اینکه آیا مشخصات فیزیکی یک تومور وجود دارد یا نه کمک کند. 

تنها راه تأیید سرطان این است که پزشک آسپیراسیون سوزن یا تکه ­برداری جراحی را برای جمع‌آوری و آزمایش بافت را برای سلول‌های سرطانی انجام دهد.

ساناز عبدالرضاپور-سوپروایزور آموزش سلامت