سرطان روده بزرگ و راست روده یکی از شایعترین سرطان ها در کل دنیا است. از هر 20 امریکایی یک نفر در طول زندگی دچار سرطان روده بزرگ یا راست روده می شود. اما اقداماتی وجود دارد که شما می توانید برای کاهش ریسک سرطان کولورکتال انجام دهید.

 

احتمالاً بهترین راه پیشگیری از ابتلا به سرطان، یک سبک زندگی سالم بدون سیگار، همراه با ورزش منظم، حفظ وزن سالم و رژیم غذایی با گوشت قرمز کم و مصرف فراوان سبزی‌ها و میوه‌ها است، اما غربالگری برای سرطان یک گام مهم دیگر است.

غربالگری برای شناسایی سرطان در مراحل اولیه، اقدام مهمی است. ممکن است پولیپ هایی که در پوشش روده هستند هرگز سرطانی نشوند و یا ممکن است گاهی پس از سال ها سرطانی شوند. بنابراین غربالگری منظم که عمدتا با کولونوسکوپی انجام می گیرد به منظور شناسایی و برداشتن پولیپ ها قبل از سرطانی شدن ضروری است.

بسیاری از بیماری ها زمانی که در اسرع وقت تشخیص داده و درمان شوند به درمان بهترین پاسخ را می دهند. برای رسیدن به این تشخیص در اوایل بیماری، نیاز است به‌ طور منظم توسط پزشک خود معاینه شوید، معایناتی ازجمله آزمایش راست‌ روده، آزمایش خون مخفی در مدفوع، آزمایش DNA مدفوع، کولونوسکوپی مجازی و سایر آزمایش‌های غربالگری مانند سیگموئیدوسکوپی انعطاف‌پذیر یا کولونوسکوپی.

توصیه ­های غربالگری برای هر فرد به خطر ابتلا به سرطان بستگی دارد. افرادی که علامت ندارند و سابقه شخصی یا خانوادگی پولیپ های روده بزرگ، سرطان یا بیماری التهابی روده نداشته اند، ​​به توصیه انجمن سرطان امریکا باید از 45 سالگی غربالگری شوند.

بعضی افراد مبتلا به سرطان روده بزرگ می‌شوند، زیرا این سرطان را به ارث برده‌اند. عدم وجود یک دلیل شناخته ‌شده، پیشگیری از سرطان روده بزرگ را دشوار می­کند. سابقه خانوادگی سرطان کولورکتال یا پولیپ های پیش سرطانی بخصوص در والدین، برادرها و خواهرها یا بچه ها است. از هر 5 نفر مبتلا به سرطان روده بزرگ یا رکتوم یک مورد دارای سابقه خانوادگی سرطان روده بزرگ است.

چند راهکار برای کمک به حفظ سلامت کولورکتال وجود دارد:

رژیم غذایی و ورزش

افرادی که نگران سرطان روده بزرگ هستند باید ورزش کنند و به ­درستی غذا بخورند. موسسه ملی سرطان یک رژیم کم‌چربی و فیبر بالا که شامل حداقل پنج وعده میوه و سبزی در روز است را توصیه می‌کند. برای کاهش چربی در رژیم غذایی، می‌توانید عادات غذایی و پخت‌وپز خود را تغییر دهید. مصرف زیاد چربی، مقدار موادی به نام اسیدهای صفراوی که در دستگاه گوارش آزاد می‌شوند را افزایش می­دهد. اسیدهای صفراوی به شکستن چربی­ها کمک می‌کنند. وقتی‌که چربی­ها به روده بزرگ می‌رسند، مقدار زیادی اسیدهای صفراوی ممکن است به اسیدهای ثانویه صفراوی تبدیل شوند که می‌تواند رشد تومور به‌ویژه سلول‌هایی که روده بزرگ را می‌پوشانند را افزایش دهد.

آنتی‌اکسیدان‌ها

آنتی‌اکسیدان‌ها با تقویت دفاع بدن در برابر مواد بالقوه خطرناک به نام رادیکال‌های آزاد کار می‌کنند. رادیکال‌های آزاد محصولاتی هستند که از مصرف اکسیژن توسط هر سلول در بدن تولید می­شوند. این مواد به سلول‌های بدن از طریق اکسیداسیون آسیب می‌رسانند، فرآیند مشابهی که به زنگ زدن فلزات منجر می­شود بوی کره را تغییر می دهند و باعث بوی نا و ترشیدگی می­شود. همچنین نشان داده است که اکسیداسیون باعث بیماری قلبی، آب‌ مروارید، پیری و عفونت می­شود.

سلول‌های بدن یک استراتژی دفاع طبیعی علیه رادیکال‌های آزاد دارند و می‌توانند آسیب‌های ناشی از آن‌ها را تعمیر کنند. با این حال، آنتی‌اکسیدان‌هایی مانند سلنیوم و بتا کاروتن، ممکن است به تقویت این حفاظت کمک کنند. بااین‌حال، در آزمایش‌های بالینی، هیچ‌یک از این عوامل نشان ندادند که سرطان را کاهش می‌دهند. مطالعات نشان داده‌اند بهترین راه گرفتن آنتی‌اکسیدان‌ها، مواد غذایی بجای مصرف مکمل‌ها است. بعضی از نمونه‌های آنتی‌اکسیدان‌ها عبارت‌اند از کاروتن، بتا کاروتن و لوتئین. غذاهایی که منابع خوبی از آنتی‌اکسیدان‌ها هستند عبارت‌اند از میوه‌ها، سبزیجات و انواع خاصی از چای.

کلسیم و ویتامین D

این دو ماده ممکن است نه‌تنها استخوان‌ها را تقویت کند، بلکه ممکن است به مبارزه با سرطان روده بزرگ نیز کمک کنند. منابع خوب کلسیم عبارت‌اند از: شیر، پنیر، ماست، سالمون، ساردین­ها و سبزیجات با برگ­های سبز تیره مانند گل‌ کلم، خردل و کولارد سبز.

منابع ویتامین D عبارت‌اند از: سالمون، ساردین، شیر گاو تقویت‌ شده، زرده تخم‌ مرغ و جگر­های مرغ. نور خورشید را فراموش نکنید. تابش نور خورشید 20 دقیقه قبل از ساعت 10 صبح و 20 دقیقه بعد از 3 بعدازظهر، بهترین منبع ویتامین D است.

فیبرها

به نظر می‌رسد فیبر یک سلاح قدرتمند علیه سرطان است. اگرچه تحقیقات متناقضی در مورد اینکه آیا فیبر دارای اثرات محافظتی علیه سرطان روده بزرگ هست یا نه، شواهدی وجود دارد که مصرف فیبر باعث بهبود سلامت کلی می­شود. منابع خوب فیبر عبارت‌اند از: غلات کامل و نان­ها، آلو، توت، لوبیا قرمز و سایر حبوبات، میوه‌های تازه و سبزیجات و برنج قهوه‌ای.

فیتوکمیکال ها

بتازگی کشف‌شده است که فیتوکمیکال ها در مبارزه با سرطان مفید هستند، آن ها مواد غیرمغذی مانند فلاونوئیدها، پلی فنل­ها و ترپن­ها هستند که در انواع غذاهای گیاهی ازجمله گوجه‌ فرنگی، مرکبات، توت، فلفل، هویج، کلم برکلی، کلم و سویا وجود دارد.

سبک زندگی سالم

افراد سیگاری بیشتر از غیرسیگاری ها به سرطان کولون یا رکتوم دچار می شوند و می میرند. همچنین مصرف الکل ریسک ابتلا به بسیاری از سرطان ها را بالا می برد.

شما می‌توانید با تکیه‌ بر یک رژیم غذایی سالم و رعایت دستورالعمل انجمن سرطان آمریکا، با سرطان مبارزه کنید. این دستورالعمل عبارتست از:

بیشتر غذایی که می­خورید را از منابع گیاهی تامین کنید.

هر وقت که می­توانید از دانه­ های کامل به­ جای دانه­ های تصفیه‌ شده تغذیه کنید.

مصرف گوشت­های قرمز و فرآوری شده را محدود کنید.

ازنظر فیزیکی فعال باشید؛ خود را به وزن سالم برسانید و آن را حفظ کنید.

مصرف نوشیدنی­های الکلی را محدود کنید.

تغییر برخی از این شیوه های زندگی می تواند ریسک خیلی از سرطان های دیگر و نیز سایر بیماری های جدی مانند بیماریهای قلبی و دیابت را نیز پایین بیاورد. ارتباط بین رژیم غذایی، وزن، ورزش و ریسک سرطان کولورکتال مانند بسیاری از سرطان های دیگر جزو قویترین ارتباطات است.

ساناز عبدالرضاپور-سوپروایزر آموزش سلامت مرکز آموزشی درمانی آنکولوژی امیر

منابع:

American Cancer Society May 30, 2018

http://cnin.ir/Indexnewsforooshgah.aspx?id=10165

http://cnin.ir/Cancer-Prevention-and-Screening.aspx?10799

http://cnin.ir/Cancer-Prevention-and-Screening.aspx?10333